کد مطلب:507 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

از ديدگاه روايات اسلامي كارگزاران حكومت بايد داراي چه ويژگيهائي باشند؟

در احاديث اسلامي نيز براي كارگزاران حكومت شرايط بسيار سنگين و قابل ملاحظهاي قرار داده شده است كه بدون آن هرگز، حكومت اسلامي به طور كامل تحقّق نمييابد.



1ـ علم و آگاهي در بالاترين سطح .



«مَنْ اَمَّ قَوْماً وَ فيهِمْ مَنْ هُوَ اَعْلَمُ مِنْهُ لَمْ يَزَلْ اَمْرُهُمْ اِلَي السِّفالِ اِلَي يَوْمَ الْقيامَةِ» (وسائل 5/415) [كسي كه امامت و پيشوايي جمعيتي را بر عهده گيرد در حالي كه در ميان آنها آگاهتر از او وجود دارد، پيوسته كار آنها رو به انحطاط ميرود تا روز قيامت!]



در حديث ديگري از امام صادق(ع) ميخوانيم «مَنْ دَعَي النّاسَ اِلي نَفْسِهِ وَ فيهِمْ مَنْ هُوَ اَعْلَمُ مِنْهُ فَهُوَ مُبْدِعُ ضآلٌ» (سفينه البحار/2) [كسي كه مردم را به خويشتن دعوت كند، در حالي كه در ميان آنها آگاهتر از او وجود دارد، او بدعتگذار گمراه است!]



2ـ سعة صدر و گشادگي فكر و آمادگي پذيرش حوادث مختلف.



در يكي از كلمات قصار معروف اميرمؤمنان علي(ع) ميخوانيم «آلَةُ الرِّياسَةِ سِعَةُ الصَّدْرِ» (نهج البلاغه، كلمات قصار 176) [ابزار رياست و مديريت سعة صدر و گشادگي روح و فكر و تحمّل فراوان است!]



3ـ آگاهي بر مسائل زمان.



درحديثي از امام صادق (ع) ميخوانيم «اَلْعالِمُ بِزَمانِهِ لا تَهْجُمُ عَلَيْهِ اللَّوابِسُ» (اصول كافي 1/27) [آن كس كه آگاه از وضع زمان خود باشد مسائل پيچيده و گمراه كننده به او هجوم نميآورد!]



4ـ رعايت عدالت و عدم تبعيض در ميان مردم.



در حديثي ميخوانيم كه امام امير المؤمنين(ع) به عمربن خطّاب فرمود «ثَلاث اِنْ حَفِظْتَهُنَّ وَ عَلِمْتَ بِهِنَّ كَفَتْكَ ما سِواهُنَّ، وَ اِنْ تَرَكْتَهُنَّ لَمْ يَنْفَعْكَ شَيْئ سِواهُنَّ



قالَ وَ مَا هُنَّ يا اَبَالْحَسَنْ؟



قالَ اِقامَهُ الْحُدُودِ عَلَي الْقَريبِ وَ الْبَعيدِ، وَ الْحُكْمُ بِكِتابِ اللهِ فِي الرِّضا وَ السَّخَطِ، وَ الْقِسْمُ بِالْعَدْلِ بَيْنَ الْاَحْمَرِ وَ الْاَسْوَدِ.



فَقالَ عُمَرْ لَقَدْ اَوْ جَزْتَ وَ اَبْلَغْتَ»! (بحار 72/149)



[فرمود سه چيز است اگر آن را به خوبي حفظ كني و عمل نمايي تو را از امور ديگر بينيار ميكند و اگر آنها را ترك نمايي چيزي غير از آن تو را سود نميدهد.



عمر عرض كرد آنها چيست اي ابوالحسن؟!



فرمود اجراي حدود الهي نسبت به افراد دور و نزديك و حكم بر طبق كتاب خدا در خشنودي و غضب و تقسيم با عدالت در ميان سياه و سفيد.



عمر عرض كرد به راستي مختصر گفتي و حق مطلب را ادا كردي!]



5ـ توجه به پاداش نيكوكاران و گذشت و اغماض نسبت به گنهكاراني كه اميد به بازگشت و توبة آنها ميرود.



6ـ منافع مردم و خويش را يكسان ديدن.



7ـ پيوند عاطفي با مردم.



امام موسي بن جعفر(ع) در حديثي ميفرمايد «اِنَّ السُّلْطانَ الْعادِلَ بِمَنْزِلَةِ الْوالِدِ الرَّحيمِ فَاَحِبُّوا لَهُ ما تُحِبُّونَ لِاَنْفُسِكُمْ وَ اَكْرِهُوا لَهُ ما تَكْرَهُونَ بِاَنْفُسِكُمْ» (وسائل الشيعه 18/472) [سلطان عادل به منزلة پدر مهربان است پس دوست بداريد براي او آنچه را كه براي خود دوست ميداريد و ناخوش داريد براي او آنچه را براي خود ناخوش داريد.]



8ـ دوري از بخل و جهل و ناداني، جفا و ستم.



9ـ دوري از سازشكاري و هماهنگي با اهل باطل.



10ـ نسبت به مقام و منصب خويش به چشم امانت بنگرد.



در نهج البلاغه نيز ميخوانيم كه امام اميرمؤمنان (ع) در نامهاي كه به فرماندار ‍آذربايجان نوشت «وَ اِنَّ عَمَلَكَ لَيْسَ بِطُعْمَةٍ وَلكِنَّهُ في عُنُقِكَ اَمانَة» (نهج البلاغه، نامة 50) [كار تو (فرمانداري) براي تو وسيلة نان و آب نيست، بلكه امانتي است در گردنت!]



ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

---

پيام قرآن ج 10


حضرت آيت الله مكارم شيرازي و ساير همكاران